Datum
7 augustus 2018

Screening op Groep B Streptococcen bij zwangeren

Bij screening op Groep B Streptococcen wordt niet altijd het juiste materiaal ingestuurd. Op 7 augustus jl. hebben wij het commentaar bij diagnostiek naar deze bacterie gewijzigd om dit proces dit te verbeteren. Medio 2017 is de nieuwe landelijke richtlijn “Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties" gepubliceerd. Graag lichten wij toe hoe de microbiologische diagnostiek naar Groep B Streptococcen zoals beschreven in de richtlijn wordt uitgevoerd door Saltro.
Richtlijn
Groep B Streptococcen, officieel genaamd Streptococcus agalactiae, en verder GBS genoemd is een belangrijke verwekker van early-onset neonatale bacteriële infecties. Om het aantal early-onset neonatale bacteriële infecties verder terug te dringen geldt in Nederland sinds 1999 een GBS preventiestrategie. Ervaring leert dat de oude richtlijn “Perinatale groep-B streptococcen (GBS)- ziekte’ in de praktijk aanleiding geeft tot discussie en variatie in de uitvoering. Met deze nieuwe richtlijn opgesteld met vertegenwoordigers van onder meer de NVK (Nederlands Vereniging voor Kindergeneeskunde), de KNOV (Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen) en de NVOG (Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynecologie) en de NVMM (Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie) wordt nagestreefd het beleid rondom early-onset neonatale infecties inclusief de GBS preventiestrategie verder te uniformeren en de zorg voor deze patiënten te verbeteren.
De richtlijn geeft hierop de volgende aanbeveling:
  • Het vaststellen van de GBS status is geïndiceerd indien er sprake is van:
  • Een dreigende vroeggeboorte; of
  • Gebroken vliezen zonder weeën activiteit (PROM). Het vaststellen van de GBS-status bij en zwangerschapsduur >37 weken en PROM gebeurt na 24 uur.

Overweeg in overleg met de zwangere het vaststellen van de GBS status bij een zwangerschapsduur van 35-37 weken indien:
  • Er sprake is van GBS-kolonisatie tijdens een voorgaande zwangerschap; of
  • Een eerder kind is behandeld met een klinisch beeld van early-onset neonatale sepsis/ meningitis zonder bekende verwekker waarbij sprake was van noodzaak tot kunstmatige beademing en/of circulatoire ondersteuning
De richtlijn geeft hierop de volgende aanbeveling:
  • Voor het vaststellen van de GBS status bij zwangeren wordt een rectovaginale kweek afgenomen bij een ammenorrhoeduur van 35 -37 weken.

Bij Saltro kan de rectovaginale kweek afgenomen worden middels een eSwab (zie hiervoor de materiaalafnamekaart). De afnamestok kan eerst in de vagina en daarna rectaal worden ingebracht. Op het aanvraagformulier kan de kweek aangevraagd worden met de vraagstelling ‘screening GBS’. Saltro beschikt op dit moment niet over een GBS sneltest en voert de GBS diagnostiek uit via een klassieke kweek. De doorlooptijd is 2-3 werkdagen.
Afnamematerialenkaart
Een urinekweek of een vaginakweek is niet de eerste keus diagnostiek voor het vaststellen van de GBS status van de zwangere. Voor die indicatie is het advies een rectovaginaal kweek in te sturen.

De aanwezigheid van GBS wordt als toevalsbevinding wel bij een urine of vaginakweek van een vrouw vermeld op de uitslag indien bij de aanvraag aangegeven is bij klinische informatie ‘zwanger’’ of bij vraagstellen ‘GBS?’ . Er is dan sprake van maternale GBS-kolonisatie.

Indien GBS is aangetoond vermelden wij onder de uitslag: Maternale GBS-kolonisatie aangetoond. Mogelijk zijn preventieve maatregelen rondom de bevalling noodzakelijk. Advies is contact op te nemen met verloskundige of gynaecoloog voor nader overleg.

Indien geen GBS is aangetoond maar wel expliciet bij de aanvraag GBS is aangekruist vermelden wij onder de uitslag:Maternale GBS-kolonisatie is niet aangetoond. Voor het vaststellen van de GBS status bij zwangeren wordt een rectovaginale kweek aanbevolen afgenomen bij een ammenorrhoeduur van 35 -37 weken. Dit is alleen nodig als er een indicatie is om GBS dragerschap vast te stellen.

Tot slot

Saltro heeft naar aanleiding van de richtlijn haar commentaren aangepast echter we hebben ervaren dat dit aanleiding gaf tot discussie. Op basis van de terugkoppelingen uit het veld hebben wij nogmaals kritisch gekeken naar de commentaren en deze opnieuw aangepast zoals hierboven weergegeven.

Bij vragen kunt u contact opnemen met een van de artsen microbioloog.