Fosfaat

Fosfaat is nodig voor de energiehuishouding, de goede werking van spieren en zenuwen, en voor de aanmaak van botten. Fosfaat speelt ook een belangrijke rol bij de instandhouding van de juiste zuurtegraad (pH) van het bloed. Ongeveer 75% van het fosfaat is als calciumfosfaat aanwezig in botten en tanden. De rest zit in spieren, zenuwen en als opslag in lichaamscellen waar het nodig is voor energie. Ongeveer 1% van het fosfaat wordt gevonden in het bloed. Het meeste fosfaat in het lichaam is afkomstig uit de voeding (bijvoorbeeld bonen, noten, eieren, rood vlees, kip en vis). Het hormoon PTH uit de bijschildklier en vitamine D houden het calcium- en fosfaatgehalte op peil door de opname en uitscheiding te reguleren. Een te hoog fosfaatgehalte kan resulteren in orgaanschade doordat het fosfaat kan neerslaan (kristalliseren).

Wat meten we en waarom?

We meten de hoeveelheid fosfaat in uw bloed. Een afwijkend fosfaatgehalte gaat vaak niet gepaard met klachten. Belangrijke redenen voor uw huisarts om het fosfaatgehalte in bloed te laten meten zijn onder anderen afwijkende calciumwaarden in het bloed, klinische klachten die passen bij een afwijkend calciumgehalte zoals vermoeidheid, spierzwakte, spierkramp en botproblemen, nierziekten, diabetes mellitus (suikerziekte) of na behandeling met calcium en fosfaat (supplementen). Behalve het meten van fosfaat in bloed kan het soms ook van belang zijn om dit in urine te meten. Dat geeft inzicht in de uitscheiding van fosfaat via de nieren en daarmee in het functioneren van de nieren.

Wat betekent de uitslag?

Een te laag fosfaat in het bloed kan onder andere voorkomen bij vitamine D tekort, behandeling met bepaalde medicijnen (maagzuurremmers, plaspillen) en ondervoeding. Ook bij een overmatig werkende bijschildklier worden lage fosfaatwaarden gevonden. De calciumwaarden zijn dan vaak hoog. Te veel fosfaat in het bloed kan gezien worden bij nierproblemen, een slecht werkende bijschildklier, of bij overmatig fosfaat en/of vitamine D gebruik (supplementen).