Actief vitamine B12

Vitamine B12 is belangrijk voor het maken en herstellen van gezonde cellen (zoals rode bloedcellen) en weefsel. Ook zorgt het voor een goede werking van het zenuwstelsel. Daarnaast draagt het bij aan de energievoorziening. Bij een tekort kan er bloedarmoede ontstaan. Ook kunnen er door schade aan de zenuwcellen tintelingen en gevoelloosheid ontstaan in de handen en voeten.

Vitamine B12 is vooral aanwezig in dierlijke producten zoals (rood) vlees, vis, gevogelte, melk en eieren. In sommige graanproducten worden tegenwoordig vitamine B12 en foliumzuur toegevoegd. Dit is met name van belang voor vegetariërs en veganisten.

Het aantonen of uitsluiten van een vitamine B12 deficiëntie niet altijd even gemakkelijk, omdat er geen perfecte bloedtest bestaat. Saltro wil deze diagnostiek op de best mogelijke manier aanbieden om het aanvraagproces en de interpretatie voor u als aanvrager of patient zo eenvoudig mogelijk te maken.

Beschikbare bepalingen zijn totaal vitamine B12, actief vitamine B12 (holotranscobalamine) en methylmalonzuur (MMZ of MMA). Op dit moment is geen van deze biomarkers in alle gevallen perfect voor het volledig aantonen of uitsluiten van een vitamine B12 deficiëntie, hoewel MMZ algemeen wordt geaccepteerd als de bepaling met de hoogste sensitiviteit en specificiteit. De bepaling van MMZ is echter niet goed te automatiseren en daardoor relatief duur met een langere doorlooptijd dan totaal en actief B12.

Wat meten we en waarom?

We meten de hoeveelheid vitamine B12 in het bloed die gebruikt kan worden door de weefsels. Dit wordt ook wel het actief vitamine B12 genoemd. Deze test presteert beter dan de meting van het totale vitamine B12. Uw huisarts kan dit bloedonderzoek laten doen wanneer hij/zij een tekort aan vitamine B12 vermoedt.

Actief B12 is niet geschikt als follow-up marker, omdat bij suppletie actief B12 altijd (zeer) hoge waarden geeft en niet aangeeft of de voorraad voldoende is aangvuld.

Wat wil de uitslag zeggen?

Wanneer actief B12 verlaagd is (<20 pmol/L), is een tekort aan vitamine B12 waarschijnlijk; wanneer de concentratie actief B12 >40 pmol/L is, dan is een tekort zeer onwaarschijnlijk.

In het gebied hiertussen in, weten we nog niet zeker of er wel of geen tekort is en wordt automatisch een MMZ door ons toegevoegd om uitsluitsel te krijgen. Zie hiervoor de pagina over MMZ (methylmalonzuur).

Een tekort kan ontstaan door te weinig vitamine B12 in de voeding (bijvoorbeeld bij veganisme of vegetarisme), verminderde opname (bijvoorbeeld bij maag of darm problemen of een tekort aan of antistoffen tegen intrinsic factor in de maag) of een toegenomen verbruik (bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap). Bij alcohol- en medicatiegebruik kan de uitscheiding via de nieren verhoogd zijn, waardoor een tekort kan ontstaan. 

Klachten van een vitamine B12 tekort zijn bloedarmoede met grote rode bloedcellen en schade aan het zenuwstelsel met klachten van tintelingen of gevoelloosheid in armen en benen. 

Een te hoge waarde voor vitamine B12 is meestal het gevolg van een te grote inname van vitaminepillen of door gebruilk van voedingsmiddelen met veel B12 of toegevoegd B12. Een verhoogde waarde heeft meestal geen consequenties.