Datum
30 december 2018

Wereld aids dag 2018: Weet u uw hiv-status? | blog Arjen Stam

Op 1 december is het voor de 30e keer wereld aids dag. Dit jaar is het thema “know your status”, oftewel, zorg ervoor dat je weet of je een infectie met hiv hebt of niet. In Nederland zijn er ruim 23.000 mensen die leven met hiv waarvan ongeveer 2300 mensen dit niet van zichzelf weten. De diagnose hiv werd in 2017 bij bijna 750 mensen vastgesteld, voornamelijk bij mannen die seks hebben met mannen (69%), maar ook bij personen die het via heteroseksueel contact hebben opgelopen (23%). De diagnose wordt helaas nog te vaak laat gesteld, op het moment dat het immuunsysteem al is aangedaan. (SHM, 2018)

Op naar 0 nieuwe infecties in Nederland

Als we dit ambitieuze doel in Nederland willen behalen is het belangrijk dat we de verspreiding van het virus weten te stoppen. Het is van belang dat iedereen met een hiv-infectie dit van zichzelf weet en behandeld wordt met hiv-remmers. Hoe eerder iemand na het oplopen van de infectie behandeld wordt hoe gunstiger dit voor hem of haar is. Daarbij komt dat iemand het virus niet kan overdragen als het virus niet meer meetbaar is in het bloed, dit is ook bekend onder de slogan N = N (niet meetbaar = niet overdraagbaar) of U =U (undetectable = uninfectious). Verspreiding van het virus vindt dus voornamelijk plaats door mensen die niet van zichzelf weten dat ze het virus bij zich dragen.

Wanneer testen? Risicogroepen, acute hiv en indicatorziekten

Laagdrempelig testen wordt geadviseerd bij bekende risicogroepen zoals mannen die seks hebben met mannen of personen die afkomstig zijn uit een land waar hiv endemisch is. Ook is het voor zowel patiënt als huisarts belangrijk om de symptomen van een acute hiv te kunnen herkennen. Bij een acute hiv infectie zie je 2 weken tot 3 maanden na de infectie klachten als koorts, moeheid, huiduitslag, spierpijn of gewrichtspijn, gezwollen lymfeklieren, hoofdpijn en nachtzweten die meestal zo’n 2 weken aanhouden. De huisarts kan overleggen met de dienstdoende arts-microbioloog bij een vermoeden van een acute hiv, zodat de juiste vorm van diagnostiek ingezet kan worden.

Daarnaast is het aanbieden van een hiv-test bij een hiv-indicatoraandoening een belangrijke strategie om hiv infecties op te sporen. Uit een onderzoek in Amsterdam bleek dat van de patiënten met een hiv-diagnose 59% in de 5 jaar daaraan voorafgaand met één of meer hiv-indicatoraandoeningen bij de huisarts was geweest, tegenover 7% in de controlegroep die geen hiv-infectie had (Joore et al. 2015). Voorbeelden van hiv- indicator ziekten zijn: Gordelroos (herpes zoster), seborrhoïsch eczeem, de aanwezigheid van een andere soa, hepatitis B of C (acuut of chronisch), onverklaarde lymfadenopathie, mononucleosis-achtig ziektebeeld en longontsteking.

Wat kunnen we verder doen om hiv infecties te voorkomen?

Mensen die een risico lopen op hiv moeten zich optimaal kunnen beschermen. Naast het condoom kan Pre-Expositie Profylaxe (PrEP) voor sommige mensen een uitkomst zijn. Sinds begin dit jaar is het medicijn PrEP een stuk goedkoper geworden en daarmee toegankelijker. Huisartsen die PrEP willen voorschrijven kunnen gebruik maken van de PrEP-richtlijn, de trainingen van de SeksHAG en een online dossier van Soa Aids Nederland. Saltro beschikt over alle laboratorium testen zoals die in de PrEP-richtlijn worden benoemd.

Doorbreek het stigma

Het is teleurstellend dat er nog altijd een stigma aan hiv kleeft. Terwijl een infectie met hiv tegenwoordig vergelijkbaar is met andere chronische aandoeningen. Belangrijk is dat iedereen in Nederland weet dat het virus niet overgedragen kan worden op het moment dat het virus niet meer meetbaar in het bloed aanwezig is. Stigma of angst mag geen reden zijn om je hiv status niet te weten of het gesprek over hiv niet aan te durven gaan. Mocht iemand zonder tussenkomst van je huisarts een test willen aanvragen, dan kan dat via Saltro Directlab. Voor meer informatie of adviezen over hiv-diagnostiek of vragen over PrEP kunt u contact opnemen met de dienstdoende arts-microbioloog van Saltro.

Contact specialist

Referenties

Joore IK, Arts DL, Kruijer MJ, Moll van Charante EP, Geerlings SE, et al. HIV indicator condition-guided testing to reduce the number of undiagnosed patients and prevent late presentation in a high-prevalence area: a case–control study in primary care. Sex Transm Infect 2015;91:467-72.

HIV Indicator Conditions