Het uitwisselen van labwaarden; de basis

Carol van der Palen werkt als manager ICT & Health bij Saltro, een organisatie die diagnostiek organiseert in samenwerking met huisartsen, verloskundigen en ziekenhuizen, zodat zij de juiste zorg kunnen leveren aan patiënten. "Saltro zit tussen de eerste en tweede lijn in¨, legt Van der Palen uit. Hij geeft een voorbeeld. “Stel een huisarts wil een bloedbeeld hebben van een patiënt. Met een zogenaamd aanvraagformulier meldt deze patiënt zich dan bij de prikpost van Saltro, waarna hij in het aanvraagsysteem gezet wordt. Is de patiënt geprikt, dan stuurt Saltro de uitslag van het bloedonderzoek, voorzien van een beoordeling door een medisch specialist, via het zogenoemde Uitslagenportaal naar de huisarts. Een ander voorbeeld is het Directlab van Saltro, waarmee mensen zich zonder bemoeienis van de huisarts kunnen laten testen op een soa. Op die manier hebben zij direct toegang tot een laboratoriumtest."

Standaardiseren

Genoemde voorbeelden van diagnostiek zijn geheel geautomatiseerd en gekoppeld aan een van de vele informatiesystemen, bijvoorbeeld een HIS, een ZIS of een AIS. Er komt geen papier meer aan te pas. Informatie gaat door de zorg heen met behulp van standaardtechnologieën. Sprekend over standaardisatie, komt bijna automatisch IHE ter sprake. Van der Palen kent de stichting al bijna vanaf de start. Voordat hij twee jaar geleden bij Saltro in dienst kwam, werkte hij voor verschillende ziekenhuizen, waaronder de VU en het ErasmusMC. Carol van der Palen: "In die tijd heb ik onder de pet van IHE zelfs een presentatie gegeven over XDS en de betekenis van deze infrastructuur voor het lab. Dus toen ik bij Saltro begon, heb ik de raad van bestuur er direct over verteld."

Labuitslagen

De raad van bestuur had er wel oren naar, de ziekenhuizen in de regio Utrecht, waar Saltro haar hoofdvestiging heeft, eveneens. Ze zijn druk doende met de implementatie van XDS, vooralsnog met name voor de uitwisseling van beelden, maar Van der Palen wil meer. XDS is bij uitstek geschjkt voor het uitwisselen van labuitslagen. Als voorbeeld wijst hij op de apotheek. "Als een patiënt langs komt voor zijn medicijnen, logt de apotheker in met zijn UZI pas. Via het BSN nummer van de patiënt of zijn geboortedatum checkt het systeem of deze afwijkende bloedwaardes heeft, waardoor er risico is op nierfalen. In dat geval kan de apotheker de medicatie daarop aanpassen. Dit is fase een. Inmiddels werken we aan fase twee, waarin de apotheker na toestemming van de patiënt de gegevens in zijn AIS kan ´trekken´. Binnen afzienbare tijd zal dit systeem landelijk beschikbaar zijn. Om geen tijd te verliezen wordt wooruitlopend op de release gewerkt aan een app, waarmee de toestemming van de patiënt kan worden vastgelegd."

Politiek

Om alles in de praktijk werkend en werkbaar te maken, zitten er vele partijen om tafel, van huisartsen, ziekenhuizen en apothekers tot leveranciers van zorg- en ict-systemen. Ook VZVZ en Nictiz zijn aangesloten. De landelijke introductie wordt binnen twee tot drie jaar verwacht. Op voorwaarde dat er een onafhankelijke landelijke projectleider op het project zit, voegt Carol van der Palen eraan toe. "Technisch is het inrichten van een XDS infrastructuur goed te doen. Grootste uitdaging is het politieke spel, dat nodig is om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen."