Antibiotica - geassocieerde diarree - Clostridium difficile infectie (CDI)
Stop indien mogelijk verantwoord antibioticum, isoleer ook de patient. Er is alleen een behandelindicatie indien er diarree is, het behandelen van asymptomatische dragers is niet zinvol.
Bij 1e relapse/recidief: herhaal behandeling. Bij een 1e recidief is er een grotere kans op een volgend recidief dan bij een 1e episode, waarbij eerder een behandeling met fidaxomicine kan worden overwogen.
Bij ernstige CDI of meerdere recidieven overleg met arts-microbioloog/infectioloog dan wel verwijzing naar het ziekenhuis voor intraveneuze therapie. Bij kinderen is een Clostridium infectie is minder waarschijnlijk, overleg met arts-microbioloog/kinderinfectioloog.
https://adult.swabid.nl/nl/node/7939
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl
Gastroenteritis - Blastocystis
*Paromomycine is in Nederland niet geregistreerd, een artsenverklaring kan nodig zijn.
Pathogeniciteit blijft onduidelijk.
Behandeling is vaak ineffectief en in principe niet geïndiceerd.
Behandeling van een vermeende Blastocystis infectie kan worden overwogen bij langdurige klachten en bij uitsluiting van andere oorzaken.
Swab richtlijn gastroenteritis - Blastocystis https://adult.swabid.nl/nl/node/9056
Nederlandse vereniging voor parasitologie - Therapie richtlijn Parasitaire infectie 2020: https://adult.nl.antibiotica.app/sites/default/files/2020-08/NVP%20therapierichtlijn%202020_25.pdf
Pubmed.gov publication # 23961439
Sekar U and Shanthi M (2013) Blastocystis: consensus of treatment and controversies.Trop Parasitol. 3: 35–39.
Pubmed.gov publication # 23053509 van Hellemond JJ, Molhoek N, Koelewijn R, Wismans PJ, van Genderen PJJ (2013) Is paromomycin the drug of choice for eradication of Blastocystis in adults? J Infect Chemother. 2013 Jun;19(3):545-8
Pubmed.gov publication # 12650658 Nigro L. et al. 2003. A placebo-controlled treatment trial of Blastocystis hominis infection with metronidazole.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12650658/
Nigro L, Larocca L, Massarelli L, Patamia I, Minniti S, Palermo F, Cacopardo B. A placebo-controlled treatment trial of Blastocystis hominis infection with metronidazole. J Travel Med. 2003 Mar-Apr;10(2):128-30.
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl/.
Gastroenteritis - Campyolobacter spp.
Antibiotische behandeling van een gastro-enteritis door Campylobacter spp. is alleen geïndiceerd bij ernstige infectie of als de patiënt immuungecompromitteerd is, dan zo vroeg mogelijk (empirisch) behandelen (advies geldt ook bij kinderen).
Indien antibiotische behandeling gestart wordt, dan dient deze te worden aangepast op geleide van de feceskweken en gevoeligheid voor antibiotica.
Contraindicaties/interacties: cave mogelijke verlenging QT-tijd en verhoging digoxinespiegel.
https://adult.swabid.nl/nl/node/7950
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl/.
Gastroenteritis - Cryptosporidium
Geen effectieve behandeling beschikbaar
Een Cryptosporidium infectie verloopt bij immuuncompetente personen vaak mild met een spontaan herstel binnen enkele weken en behoeft in principe geen antibiotische behandeling.
Bij immuuncompetente patienten kan bij persisterende diarree behandeling met nitazoxanide 2dd 500mg gedurende 3 dagen worden overwogen.
Indien immuungecompromitteerd verwijs en/of overleg met arts-microbioloog,(kinder-)infectioloog.
https://adult.swabid.nl/nl/node/7955
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl/.
Gastroeneritis - Cyclospora
Immuungecompromitteerden secundaire profylaxe van co-trimoxazol 3x per week 960 mg.
https://adult.swabid.nl/nl/node/7956
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl/.
Gastroenteritis - Dientamoeba fragilis
*Paromomycine is in Nederland niet geregistreerd, een artsenverklaring kan nodig zijn.
Pathogeniciteit van deze darmprotozoa staat ter discussie, behandeling is in principe niet geïndiceerd.
Slechts behandelen wanneer sprake is van diarree sinds 1 week of langer veroorzaakt door mono-infectie.
Om accumulatie van clioquinol te voorkomen wordt aanbevolen het gebruik van clioquinol te beperken tot maximaal 3 kuren per jaar, en een interval van minimaal 2 maanden aan te houden tussen de kuren.
https://adult.swabid.nl/nl/node/7959
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl/.
Gastroenteritis - E.coli spp. (Shigatoxineproducerende E. coli)
Contraindicatie voor antibiotica vanwege ineffectiviteit.
Verwijs bij vermoeden van HUS.
Differentiaal diagnose:
- ETEC (Enterotoxische Escherichia coli)
- EPEC (Enteropathogene Escherichia coli)
- EIEC (Enteroinvasieve Escherichia coli)
- EAEC (Enteroaggregatieve Escherichia coli)
https://adult.swabid.nl/nl/node/7972
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl/.
Gastroenteritis - Entamoeba histolytica
*Paromomycine is in Nederland niet geregistreed, een artsenverklaring kan nodig zijn.
Behandeling alleen na overleg met kinderarts-infectioloog.
Entamoeba dispar: geen behandeling (apathogeen).
Er is ook een intraveneuze optie beschikbaar, verwijs naar 2e lijn indien hier een indicatie voor is of overleg met arts-microbioloog/infectioloog.
Monobehandeling met metronidazol is niet effectief; er moet dan ook nabehandeld worden met clioquinol of paromomycine (zie Entamoeba histolytica-dragerschap). Dit geldt vooral bij immuungecompromitteerde patiënten ter voorkoming van (recidiverende) klachten.
Pubmed.gov publication # 19370624, Gonzales ML, Dans LF, Martinez EG (2009) Antiamoebic
drugs for treating amoebic colitis. Cochrane Database Syst Rev. 15;2
Pubmed.gov publication # 17914922, Salles JM, Salles MJ, Moraes LA, Silva MC (2007)
Invasive amebiasis: an update on diagnosis and management. Expert Rev Anti Infect Ther. 2007 Oct;5(5):893-901
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl/.
Gastroenteritis - Giardia lamblia
*Paromomycine is in Nederland niet geregistreerd, een artsenverklaring kan nodig zijn.
Symptoomloos dragerschap komt veel voor en behoeft geen behandeling. Behandeling is vooral aangewezen bij langdurige klachten.
Soms is herhalen van de kuur noodzakelijk.
NVP SWAB therapie parasitaire infecties def 2016 SWABID.pdf.
Therapierichtlijn Parasitaire infecties 2016. Ned. Vereniging voor Parasitologie
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl/.
Gastroenteritis - Cystoisospora belli
In principe geen antibiotische therapie. Neem contact op met arts-microbioloog ten aanzien van beleid, ondere andere bij immuungecompromitteerden.
https://adult.swabid.nl/nl/node/8000
Nederlandse vereniging voor parasitologie - Therapie richtlijn Parasitaire infectie 2020:
https://adult.nl.antibiotica.app/sites/default/files/2020-08/NVP%20therapierichtlijn%202020_25.pdf
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl/.
Gastroenteritis - onbekende verwekker
Antibiotische therapie ALLEEN indien aanhoudende of hoge koorts, dysenterie, of immuungecompromitteerd.
Volwassenen: antibiotische therapie.
Kinderen: verwijs naar kinder-infectioloog.
Verwijs indien intraveneuze therapie noodzakelijk.
Indien antibiotische behandeling gestart wordt, dan dient deze te worden aangepast op geleide van de feceskweken en gevoeligheid voor antibiotica.
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl/.
Gastroenteritis - Plesiomonas
Neem contact op met arts-microbioloog ten aanzien van beleid.
Gastroenteritis - Salmonella spp. (nontyphi)
Antibiotische behandeling is alleen geïndiceerd bij ernstige infectie, of indien kunstmateriaal in situ is of als de patiënt immuungecompromitteerd is (in de laatste twee gevallen 14 dagen behandelen). Behandelen in principe op geleide van de gevoeligheid.
Langdurig fecesdragerschap is mogelijk.
Antibiotica prolongeren mogelijk fecesdragerschap, doen de relapsfrequentie toenemen en vergroten de kans op resistentie.
Cotrimoxazol en ciprofloxacine: halveer dosis bij eGFR < 30 ml/min.
Cotrimoxazol: niet combineren met methotrexaat (toxiciteit) of cumarinederivaat (ernstige verstoring antistollingsniveau)
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl/.
Gastroenteritis - Shigella spp.
Meldingsplichtige ziekte groep B2.
Antibiotische behandeling van een gastro-enteritis door Shigella spp. is alleen geïndiceerd bij ernstige infectie of als de patiënt immuungecompromitteerd is.
Cotrimoxazol en ciprofloxacine: halveer dosis bij eGFR < 30 ml/min.
Cotrimoxazol: niet combineren met methotrexaat (toxiciteit) of cumarinederivaat (ernstige verstoring antistollingsniveau).
Azitromycine: cave mogelijke verlenging QT-tijd en verhoging digoxinespiegel
https://adult.swabid.nl/nl/node/8022
https://www.rivm.nl/meldingsplicht-infectieziekten/welke-infectieziekten-zijn-meldingsplichtig
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl/.
Gastroenteritis - Vibrio cholerae
Meldingsplichtige ziekte groep B2.
https://adult.swabid.nl/nl/node/8033
https://www.rivm.nl/meldingsplicht-infectieziekten/welke-infectieziekten-zijn-meldingsplichtig
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl/.
Gastroenteritis - Yersinia spp.
Antibiotische behandeling is alleen geïndiceerd bij systemische verschijnselen (of complicaties zoals gewrichtsklachten of erythema nodosum) of als de patiënt immuungecompromitteerd is. Bij gecompliceerde infecties en immuungecompromitteerden bij gebleken gevoeligheid behandeling met ciprofloxacine gedurende minimaal 14 dagen.
Cotrimoxazol en ciprofloxacine: halveer dosis bij eGFR < 30 ml/min
Cotrimoxazol: niet combineren met methotrexaat (toxiciteit) of cumarinederivaat (ernstige verstoring antistollingsniveau)
https://adult.swabid.nl/nl/node/8042
UMCU Swabid richtlijn gastroenteritis - Yersinia enterocolitica
https://umcu.swabid.nl/node/144637
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl
Salmonella typhi - buiktyphus
Meldingsplichtige ziekte groep B2.
https://adult.swabid.nl/nl/node/8057
https://www.rivm.nl/meldingsplicht-infectieziekten/welke-infectieziekten-zijn-meldingsplichtig
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl/.
Salmonella typhi - dragerschap
Indien na zes weken nog uitscheiding van Salmonella te vinden is bij volwassenen is volgens de LCI richtlijnen dragerschapsbehandeling geïndiceerd. Ook moet een echografie van de galblaas worden gedaan om eventuele galstenen op te sporen.
Drie weken na therapie controle door middel van een feceskweek.
Salmonella typhi - dragerschap
LCI-richtlijn Buiktyphus
https://lci.rivm.nl/richtlijnen/buiktyfus
Voor behandelkeuzes voor kinderen wordt verwezen naar het kinderformularium: https://www.kinderformularium.nl/.